بر اساس قوانین کار و رفاه امور اجتماعی، تمامی پرسنل (اعم از کارمندها و کارگرها) می بایست طبق قرارداد ساعات مشخصی را برای کارفرما کار کنند و مسئولیت نحوه محاسبه ساعت کاری بر عهده امور مالی (سازمان یا شرکت مربوطه) یا شخص کارفرما است. پرسنل استخدام شده، بنا بر ساعاتی که در این قرارداد مشخص می شوند، حقوق و دریافت خود را دریافت می کنند و چنانچه ایشان فراتر از ساعات مشخص شده به انجام امور و فعالیت های کاری بپردازند، می بایست اضافه کاری دریافت کنند. برای دریافت اطلاعات تخصصی در این حوزه می توانید به مشاوره بیمه تامین اجتماعی مشهد مراجعه کنید.

 

نحوه محاسبه ساعت کاری پرسنل و کارگرها

نحوه محاسبه ساعت کاری، به نوع قرارداد (تمام وقت یا پاره وقت) و به میزان کارمزد تعیین شده بستگی دارد. یکی از مهم ترین مواردی که در این هنگام مورد بحث قرار می گیرد، ساعت کار تعیین شده در قوانین کار است. ماده 51 قانون کار صراحتا اعلام می دارد که ساعات کاری افراد در طول هفته می بایست 44 ساعت باشد. چنانچه تعداد ساعات مذکور را در 6 روز کاری تقسیم بندی کنیم به عدد 7.33 می رسیم پس بنابراین می توان گفت که ساعات کاری تعیین شده هر فرد در طی روز حدود 7 ساعت و نیم است. همچنین شب کاری در قانون کار به کارگران این امکان را می ‌دهد که علاوه بر دریافت مزایای مربوط به اضافه‌ کاری، از پوشش ‌های بیمه ‌ای ویژه ‌ای نیز برخوردار شوند.

 

انواع نوبت کاری بر اساس قانون کار

نوبت کاری هم از جمله پارامترهایی است که می تواند نحوه محاسبه ساعت کاری را دستخوش تغییر سازد. بر اساس قانون کار، نوبت های کاری به حالات زیر تقسیم بندی می شوند:

  1. صبح و عصر
  2. صبح، عصر و شب
  3. صبح و شب
  4. عصر و شب

باید دقت داشت که هریک از موارد فوق، شرایط متفاوتی را برای محاسبه ساعت کاری، میزان حق و اضافه کاری پیش پا قرار می دهند.

 

جدول ساعت های کاری 1403

 

 

موضوع که تعداد روزهای کاری و تعداد روزهای تعطیلی هرماه متفاوت است، تمامی ماه ها ساعات کاری یکسانی ندارند. به همین دلیل، پرسنل و کارمندان در ماه های متفاوت می بایست به تعداد ساعات متفاوتی در محل کار خود حضور یابند. با مشاهده جدول زیر، قادر خواهید بود تا ساعات کاری هر ماه از سال 1403 را مشاهده کنید.

 

ماه

تعداد جمعه ها

تعداد تعطیلات رسمی

تعداد روزهای کاری

ساعت کاری موظفی

فروردین

4

5

22

161

اردیبهشت

5

4

22

161

خرداد

4

2

25

183

تیر

5

2

24

176

مرداد

4

2

25

183

شهریور

4

1

26

191

مهر

5

3

22

161

آبان

4

0

26

191

آذر

4

0

26

191

دی

5

1

24

176

بهمن

4

3

23

169

اسفند

4

2

23

169

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بر اساس جدول فوق، در سال 1403، 52 جمعه، 25 روز تعطیل، 288 روز کاری و مجموعا 2112 ساعت کاری موظفی وجود دارد.

نحوه محاسبه ساعات اضافه کاری

 

 

بنا بر ماده 51 قانون وزارت کار، چنانچه ساعات کاری هفتگی شما بیشتر از 44 ساعت شود، مشمول اضافه کاری خواهید شد و این مسئله در خصوص فعالیت در روز جمعه و روزهای تعطیل رسمی هم صدق می کند. حال چنانچه کارفرمای مربوطه نیازی به اضافه کاری داشته باشد، می بایست با کارمند یا کارگر خود توافق کرده و طبق شرایط ماده 59 قانون وزارت کار، اقدامات مربوطه را انجام دهد. مزد هر ساعت کاری اضافه کاری می بایست 40% بیشتر از مزد ساعات عادی کاری (ساعات موظفی) باشد. بر این اساس می بایست نرخ یک ساعت کاری به علاوه 40 درصد هزینه مازاد در نظر گرفته شود.

 

نحوه محاسبه حقوق نوبت کاری سال 1403

نخستین موردی که در خصوص محاسبه حقوق نوبت کاری می بایست بدان توجه داشت، میزان حقوق و دستمزد سال جاری است. لذا می بایست بر اساس حقوق و دستمزد سال 1403 حقوق نوبت های کاری را معین کرد. برای این اقدام می بایست فرمول های زیر را دنبال کرد:

 

 

نوبت کار

فرمول

1

نوبت کار صبح و عصر

حقوق یک ساعت ضرب در ساعت کاری به علاوه 10% اضافه به دلیل سختی کار

2

نوبت کار صبح و شب

حقوق یک ساعت ضرب در ساعت کاری به علاوه 22.5% اضافه به دلیل سختی کار

3

نوبت کار عصر و شب

حقوق یک ساعت ضرب در ساعت کاری به علاوه 22.5% اضافه به دلیل سختی کار

4

نوبت کار صبح، عصر و شب

حقوق یک ساعت ضرب در ساعت کاری به علاوه 15% به دلیل سختی کار

 
 
 
 
 
 
 

با توجه به این نکته که حداقل حقوق دریافتی سال 1403 برابر با مبلغ 71,661,840 ریال است، می توان حداقل حقوق دریافتی نوبت های کاری متفاوت را مشخص کرد. به طور مثال، حداقل حقوق دریافتی ماهانه نوبت کاری صبح و عصر بدین صورت محاسبه می شود:

71,661,840 + 7,166,184 ریال = 78,828,024 ریال

 

دورکاری و قوانین آن

 

 

دورکاری به حالتی از اشتغال گفته می شود که فرد بدون حضوری فیزیکی در محل کار (از منزل یا سایر شهرها) با یک شرکت یا سازمان به همکاری می پردازد. در خصوص دستمزد و امنیت شغلی این دسته از شاغلین نیز قوانین مشخصی وجود دارد. این موارد عبارتند از:

  • مدت زمان دورکاری با توجه به قانون دورکاری حداقل ۶ ماه تعیین شده است.
  • شرکت ‌های مشمول قانون کار می ‌بایست حداقل حقوق کارگری تعریف شده در موضوع ماده ۴۱ قانون کار را به کارگران پرداخت کنند.
  • در خصوص شرکت ‌های خصوصی و مشمول قانون کار برای زمان انجام دورکاری هیچگونه محدودیتی وجود نداشته و طبق توافق کارگر و کارفرما دورکاری صورت می گیرد.
  • این قرارداد متناسب با توانایی و تخصص کارمند و همچنین شرایط کاری طرفین منعقد می شود.
  • افراد دورکار می بایست همانند کارمندان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گیرند.

 

کلام آخر

بر اساس قوانین کار ایران، ساعات کاری موظفی برای هر فرد در هفته ۴۴ ساعت است که در صورت اضافه‌ کاری، به آن‌ ها ۴۰ درصد مزد بیشتر تعلق می‌ گیرد. همچنین در خصوص دورکاری، قراردادها باید به‌ صورت دقیق و متناسب با قوانین منعقد شوند و کارمندان دورکار نیز از پوشش بیمه تأمین اجتماعی برخوردار باشند. برای اطمینان از رعایت این حقوق و آگاهی از جزئیات مرتبط با لیست بیمه، کارفرمایان باید به نکات قانونی و بیمه‌ ای دقت داشته باشند تا بتوانند از حقوق و مزایای قانونی بهره‌ مند شوند و روند استخدامی بدون مشکل پیش برود.