آیا ما یکسان میبینیم؟
توسط
در تاریخ May 8th, 2014 در ساعت 01:35 (7395 نمایش)
سلام.
اووووه خیلی وقته وبلاگ جدید نزدم.
آقا این بلاگ طولانی و علمیه. گفته باشم نگید نگفتی :دی
در یه وبلاگی که چند ماه پیش زدم (این) صحبتم در مورد این بود که آیا ما همه انسانها رنگها رو یکسان میبینیم؟ آیا ممکنه رنگ آبی برای من، رنگ قرمز برای حمزه باشه؟ برای مجید سبز باشه؟! یعنی یک جسم که از چشم من آبی هست، از چشم حمزه قرمز و از چشم مجید سبز باشه!؟
خب جواب این سوال رو تقریباً گرفتم. 2 روز پیش منوتو یک مستند دقیقاً درباره همین سوال نشون داد(با نام "آیا ما یکسان میبینیم؟"). من تقریباً موفق شدم همشو ببینم (ولی کل نت رو زیر و رو کردم لینک دانلودی براش نیست، خود منوتو هم از سایتش حذفش کرده!).
مخلص کلام محققایی که توی مستند حرف زدن این بود که بیشتر وقتها مغز خودش رنگها رو میسازه و حتی اگر چشم برای چند لحظه سیاه و سفید ببینه (مثلاً وقتی از جای کم نور به زیر آفتاب بریم) مغز فوراً شروع میکنه به ساختن رنگها! چون از قبل میدونه آسفالت و رنگ ماشین و رنگ پوست چه رنگه، پس خودش دست بکار میشه و منتظر چشم نمیمونه!!
این از این.
بعدش رفتن سراغ یه قبیله ی خاص توی یه دشت(فرض کنید اسم قبیله گومبا گومباست)، این قبیله نامگذاریهایی کاملاً متفاوت از روش نامگذاری اکثر آدمهای دیگه داشتن. مثلاً ما ایــــن رنگ رو قرمز، ایــــن رو آبی و ایــــــن رو سبز نامگذاری کردیم و تقریباً همه آدمهای کره زمین همینطور نامگذاری کردن.
اما آدمای این قبیله روش نامگذاریشون فرق داشت! اونها مثلاً (قرمز و آبی) رو "مانتول" نامگذاری کرده بودن (سرچ نکنید، اسم من دراوردیه :دی (کی سرچ کرد حالا :دی)). یعنی هم به قرمز میگفتن مانتول هم به آبی!! بعد محققا حدس زدن که اینها نمیتونن تفاوت بین قرمز و آبی رو درک کنن و هردو رو به یک رنگ میبینن، برای همین یک آزمایش انجام دادن:
یک سری دایره قرمز جلوی یکی از افراد قبیله گذاشتن ولی یکی از این دایره ها آبی رنگ بود. ازش خواستن که دایره ای که رنگش با بقیه فرق داره رو پیدا کنه، طرف هرچی گشت نتونست فرقی ببین دایره های قرمز با دایره آبی پیدا کنه!!!! در حالیکه ماها خیلی راحت میتونیم آبی رو از قرمز تشخیص بدیم.
بعد برعکس این آزمایشم انجام دادن. یعنی یکسری دایره سبز رنگ گذاشتن جلوش (همشون سبز بودن از چشم ما). بهش گفتن دایره متفاوت رو پیدا کن. اونم سریع یکی از دایره سبزا رو نشون داد گفت اینه! جوابش درست بود! در حالیکه اصلاً از چشم من (و شما) اون دایره هیــــچ فرقی با بقیه نداشت، البته از چشم ما!
این آزمایشها ثابت کرد که بیشتر مغز تصمیم میگیره که بین رنگها تمایز قائل بشه یا نه. ماها همونطور رنگها رو میبینیم که بهمون آموزش دادن، بنابراین تقریباً همه آدمها (بجز قبیله گومبا گومبا) اکثر رنگها رو احتمالا یکسان میبینن. یعنی احتمالا قرمز من با قرمز شما فرقی نداره. ولـــــــــی... آخرش گفت که رنگهایی که بهشون یک حس خاص دارید، مثلاً رنگ چشم عشقتون، رنگی که وقتی دلتون میگیره نقاشیهاتون رو بر اساسش میکشید و ... ، این رنگها از چشم شما متفاوت از بقیه آدمها دیده میشه!
آخیــــــــش اینم حل شد :دی حالا به چی گیر بدم؟
کلیپ پیوست رو دانلود کنید. توی این کلیپ میگه که هیچوقت نمیتونیم بفهمیم آیا واقعاً دید مشترکی از یک رنگ داریم یا نه.
ویرایش: لینک دانلود مستند به زبان انگلیسی:
BBC Horizon: Do You See What I See