برنامه های ناخواسته یا برنامه های بالقوه ناخواسته که به انگلیسی به انها Potential Unwanted Programs یا اختصارا PUPS گفته میشود برنامه هائی هستند که مکانیسمی برای ارائه تبلیغات روی کامپیوتر کاربر (Adware - ادویر) و بعضی نوار ابزارها برای مرورگر (Toolbar - تولبار) دارند.
اغلب این کاربر است که تصمیم میگرد که این برنامه های ناخواسته روی کامپیوترش نصب و اجرا شوند یا نشوند. اکثرا این برنامه های ناخواسته با نصب برنامه های دیگری نصب میگردند و در واقع به هنگام نصب برنامه اصلی, نصب همزمان این برنامه ها با کیسی مقابل انها که بطور پیشفرض تیک خورده است پیشنهاد میشوند. این کاربر است که باید به هنگام نصب برنامه اصلی عجول نبوده و دفت کند تا با برداشتن تیک این برنامه ها مانع نصب انها گردد.
به هنگام نصب بعضی برنامه ها نامی از این برنامه های ناخواسته برده نشده و فقط دو گزینه برای نصب برنامه مشاهده میشود که یکی نصب استاندارد یا پیشفرض برنامه و دیگری نصب شخصی سازی شده برنامه است. همیشه بخاطر داشته باشید که قبل از نصب اینگونه برنامه ها جلوی نصب شخصی سازی شده را تیک بزنید چون بدینگونه در صورتیکه قرار باشد برنامه های ناخواسته ای همزمان با برنامه اصلی نصب گردند, در پنجره بعدی نام این برنامه های ناخواسته و اینکه بطور پیشفرض تیک زده شده اند را مشاهده خواهید کرد که میتوانید تیک انها را برداشته و مانع نصب انها گردید.
گاهی نیز بصورتهائی که پیشتر گفته شد, نامی از نصب همزمان این برنامه های ناخواسته برده نشده ولی در شرایط استفاده برنامه که اکثر مواقع کاربران انرا نمیخوانند نصب انها قید شده است و مثلا نوشته شده که همزمان با نصب برنامه فلان برنامه و فلان برنامه نیز نصب خواهند شد. همانطور که گفته شد خیلی نادر است که کاربران این شرایط نصب و استفاده برنامه ها را مطالعه کنند و فوری روی دکمه موافقت یا I Agree کلیک کرده و در نتیجه این برنامه ها نصب میگردند. در واقع حتی کاربر در این حالت بخصوص حق انتخاب ندارد چون یا باید موافقت کند تا نصب برنامه همراه با برنامه های ناخواسته انجام شود یا در صورت موافق نبودن باید روی دکمه Cancel کلیک کند که در این صورت برنامه مورد نظر نصب نخواهد شد. در واقع این بدترین روش است چون نصب همزمان برنامه های ناخواسته با سوء استفاده از عدم مطالعه شرایط نصب و استفاده به کاربر تحمیل میشود و بهترین روش برای ارائه کنندگان برنامه هائی است که با تحمیل نصب این برنامه های ناخواسته برای خود درامدی کسب کنند.
مهمترین کار برای ممانعت از نصب برنامه های ناخواسته, عجول نبودن در نصب و دقت کاربر به گونه ای که بالاتر گفته شد و یا مطالعه شرایط نصب و استفاده برنامه است و همچنین میتوان از[تنها اعضای سایت قادر به دیدن لینکها هستند. ] کمک گرفت. اما مسلما هیچ چیز به اندازه دقت کاربر مهم نیست.
PUPS برنامه هائی هستند که توسط شرکتهائی مشروع ساخته شده اند اما میتوانند امنیت و سیاست حریم خصوصی روی کامپیوتر کاربر را تغییر دهند. بعلاوه انها میتوانند شامل برنامه جاسوسی (Spyware - اسپایویر), برنامه تبلیغاتی (Adware - ادویر) نیز بشوند. مثلا بنرهای تبلیغاتی یا لینکهائی در موتورهای جستجو برای کاربران نمایش داده میشوند. البته برنامه های ناخواسته الزاما مخرب نیستند ولی مشکلاتی اغلب محسوس برای کامپیوتر ایجاد میکنند که اکثرا مشکلات زیر میباشند :
- کندی مرورگر و کاهش سرعت اینترنت
- باز شدن پنجره های نابهنگام تبلیغاتی
- فعال گشتن و اجرای پروسسهای جدید
- تغییر صفخه استقبال مرورگر
- تغییر موتور جستجو
انتی ویروسها این برنامه ها را بعنوان برنامه هائی مخرب شناسائی نمیکنند چون همانطور که گفته شد الزاما بجز تولید مشکلاتی, مخرب نیستند.
توصیه میشود که همیشه برنامه های مورد نظر خود را از روی سایت ناشر اصلی ان دانلود کنید چون بسیاری از سایتها که تعداد انها هر روزه افزایش میابد, برنامه های ناشران را برای دانلود روی سایت خود ارائه میکنند اما متاسفانه پیشتر یک یا چند برنامه ناخواسته نیز به ان میافزایند. این به انها برای کسب درامد کمک میکند.
در صورتیکه از هواداران برنامه های رایگان هستید نیز دقت کنید تا هر برنامه ای را دانلود ننمائید چون گاهی ارائه کنندگان از برنامه های رایگان بطور غیر مستقیم یعنی با افزودن برنامه های ناخواسته ای که برای کاربر نصب میگردند درامد کسب میکنند.
در حال حاضر بهترین برنامه برای حذف برنامه های ناخواسته [تنها اعضای سایت قادر به دیدن لینکها هستند. ]. این برنامه مرتبا بروز شده و برنامه های ناخواسته جدید به پایگاه داده های ان افزوده میشوند. برای توضیحات چگونگی استفاده از AdwClaner نیز [تنها اعضای سایت قادر به دیدن لینکها هستند. ].
همچنین میتوانید ازJRTبرای حذف برنامه های ناخواسته استفاده کنید. [تنها اعضای سایت قادر به دیدن لینکها هستند. ]. اخرین نسخه بروز شده ان در اخرین پست تاپیک ان است
میتوانید از برنامه [تنها اعضای سایت قادر به دیدن لینکها هستند. ] نیز استفاده کنید. اخرین نسخه انرا از اخرین پست تاپیک ان دانلود نمائید.
برنامه ملویربایت انتی ملویر نیز مکمل خوبی برای AdwCleaner و JRT میباشد.
در این تاپیک برای اگاهی کاربران به معرفی اسامی برنامه های ناخواسته میپردازیم. این برنامه های ناخواسته که اسامی انها همراه با تصویری از انها در پستهای زیر امده است, برنامه های ناخواسته ای از سال 2012 تا کنون میباشند که امروزه فعالیت بعضی از انها کمتر و برعکس فعالیت برخی دیگر بسیار افزایش یافته است.
هدف از ایجاد این تاپیک اشنا ساختن کاربران با نام و شکل برنامه های ناخواسته ای است که روی کامپیوتر انها نصب شده و برایشان مشکلاتی از قبیل انچه بالاتر گفته شده ایجاد میکنند و کمک به انان در اموزش چگونگی حذف انها با قید نام و لینک دانلود و اموزش برنامه هائی در این راستا میباشد. بدینگونه این کاربران بدون نیاز به پرسش و درخواست راهنمائی و یاری در حذف انها و بدون اینکه با برنامه های بسیار سردرگم گشته و ناچار به نصب و استفاده از برنامه هائی که برای حذف انها موثر نبوده و یا با جستجو روی اینترنت یافته اند که نه تنها مشکل انان را برطرف نکرده بلکه میتوانند مشکلاتی برای مشکلات انها بیافزایند میباشد چون همانطور که میدانید سازندگان بسیاری از برنامه های مخرب با اشنائی خوب خود لااقل با نام برنامه های مخرب یا ناخواسته و بخوبی ایندکس کردن خود در موتور جستجوها با ادعای برطرف کردن مشکلات بر اساس این کلمات کلیدی کاربران را تشویق به دانلود برنامه های مخرب خود میکنند که نه تنها مشکل انها را برطرف نکرده بلکه مشکلاتی بر مشکل انها میافزایند.